Temiz Sayfa

Naylon poşetlerin sıcakla birlikte gıdalara cıva, kurşun gibi kanserojen madde aktardığını söyleyen Dr. Nilgün Tekkeşin, koyu renkli poşetlerden uzak durulması gerektiğini ifade etti. Dr. Sami Gören ise naylon poşetlerin hayatımızdan çıkarılması için aşamalı bir yol izlenmesini ve vergi alınmasını önerdi.

Naylon poşetler dünyanın birçok ülkesinde sağlığa ve çevreye zararları nedeniyle yasaklanıyor. Ülkemizde küresel ısınmanın da en büyük sebebi olarak gösterilen naylon poşetlerin üretimine ve tüketimine yönelik bir yasal düzenleme bulunmuyor. Dünyadaki düzenlemelerin benzer uygulamaları ise birçok ilde belediyeler tarafından yürütülmeye çalışılıyor. Belediyeler naylon poşetin zararlarına karşı çözümü doğada çözülebilir poşetlere geçişte buluyor. Belediyeler naylon poşet kullanımını azaltabilmek için alternatif pazar torbaları dağıtıyor ve esnafa tebligat gönderilerek çevre dostu naylon poşet kullanımını artırıyor. Doğa dostu poşet ile sıradan naylon poşeti ayırt etmekte zorlanan tüketiciler kafa karışıklığı yaşarken uzmanlar tüketicileri uyarıyor:

Her çevre dostu poşet tamamen sağlığa ve çevreye zararsız değil, fileli günlere geri dönün.

Çevre dostu poşetlerin de aflatoksin içerdiğini söyleyen Memorial Hastanesi Biyokimya Uzmanı Dr. Nilgün Tekkeşin, bu maddenin gıdalara teması halinde yiyeceklere kansere yol açan cıva, kurşun, kadmiyum gibi zararlı maddelerin geçtiğini belirtiyor. Tekkeşin, "Plastik maddeler, yüksek ısı ile çözündüğünde ortama yayılır. Plastik maddelerin içeriğindeki bileşenler ise kanserojendir. Dolayısıyla gıda maddelerinin saklanması esnasında uzun süreli güneş ısısı altında kalması bile bu kanserojenlerin insan sağlığını tehdit etmesine neden olacaktır. Sağlığımızı korumak için naylon poşetleri mümkün olduğunca kullanmayalım. File ve kumaş çantaları tercih edelim." diyor. Atık plastik maddeden üretilen koyu renkli poşetler, pet şişe, kova ve tıbbî atık gibi maddelerin toplanarak tekrar işlenmesiyle üretiliyor. Özellikle bu atık poşetler, kanser riskini daha da artırıyor. Geri dönüşümle elde edilmiş naylon poşetlerin gıdayla uzun süre temas etmesinin çok tehlikeli olduğu vurgulayan Nilgün Tekkeşin, geri dönüşümlü poşetlere göre kaliteli poşetlerin daha sağlıklı olduğunu da vurguluyor. Tekkeşin, "Bir plastik torbanın kaliteli olup olmadığını kokusundan ve dokunulduğunda çıkardığı sesten anlamak mümkündür. Kaliteli poşet kırıştırırken ses çıkarır. Kalitesiz poşetlerde katlandığında bu sesi duymak mümkün değildir. Ayrıca kaliteli poşet kokusuz olur, kalitesizler ise kötü kokular açığa çıkarır." diye söylüyor.

POŞETLER KANSEROJEN madde İÇERİYOR

Fatih Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı Dr. Sami Gören, çevre dostu poşetlerin de kanserojen etkiye sahip olduğunu ve bütün naylon poşetlerin hammaddesinin aynı olduğunu belirtiyor. Sami Gören, çevre dostu poşetlerin çevre kirliliğini ve küresel ısınma tehlikesini ortadan kaldırmadığını vurguluyor. Gören, "Yapım aşamaları ve hammaddesi göz önüne alındığında, hemen hepsi kanserojen etkiye sahip. Hatta güneş ışınları ile bozunmaya ve parçalanmaya başlayınca kirlilik etkileri daha da artıyor. İnsanlar daha rahat bu poşetlerden kullanmamalı, naylon poşetleri mümkün olduğunca hayatımızdan çıkarmalıyız." diyor. Dr. Gören, naylon poşet kullanımını azaltmak içinse aşamalı bir yol izlenmesi gerektiğini, naylon poşet ve naylon ambalajlara vergi uygulamasının yükseltilmesinin bilinçsiz kullanımı azaltabileceğini belirtiyor. Dr Gören, naylon poşetlerin marketlerde ve alışveriş merkezlerinde parayla satılmasının da çevre bilincini artıracağını söylüyor.

Tüketici Bilincini Geliştirme Derneği (TÜBİDER) Başkanı Fuat Engin ise naylon poşet yasağının uygulandığı ülkelerde olduğu gibi geniş katılımların sağlanabilmesi için yasal düzenlemelerin şart olduğunun altını çiziyor. Engin, "Yerel yönetimlerin naylon poşetlere yönelik çalışmalarını çevre ve tüketici örgütleri ile işbirliği içerisinde gerçekleştirmeleri uygulamanın etki alanını genişletecektir. Her tüketici kişisel olarak bilinçlenirse naylon poşetlerin yaşamımızdan çıkarılmasının sürecini kısaltacaktır." diyor.

Dünyada nasıl uygulanıyor?

Fransa: Paris'te naylon torba kullanımı 2009 yılında yasaklandı. 2011 itibarıyla ise Fransa'nın bütün şehirlerinde yasaklanması planlanıyor.

ABD: ABD'nin New York kentinde de Şehir Konseyi 5 bin ve daha fazla metrekareden büyük ya da beşten fazla şubesi olan mağazalar için plastik torba geri dönüşüm kutusu yerleştirme zorunluluğu getirdi. Ayrıca tüm şehirde geri dönüşümü olmayan plastik poşet kullanımını yasakladı. Poşetlerin yanına, 'Geri dönüşüm sistemine katılmak için bu torbayı geri getirin' yazmak zorunlu kılındı. Naylon poşetler, San Francisco, Oakland ve Kaliforniya'da alışveriş merkezleri ve eczanelerde kullanılmıyor.

Hindistan: Yeni Delhi ve Bombay başta olmak üzere, dört bölgede naylon torba kullanımı yasaklandı.

Tayvan: Naylon poşetin yasaklanmasının yanı sıra plastik çatal-bıçak kullanımı da yasaklandı.

İrlanda: Naylon torba kullanmak isteyen, 20 cent vergi ödüyor. Uygulama poşet kullanımını azaltıyor.Kenya: 2008 itibarıyla tüm ülkede naylon poşet kullanımı yasaklandı.

Güney Afrika: İnce torba yasak, geri dönüşümlü olanlar serbest.

Ruanda: 2008 yılından itibaren naylon poşet kullanımı bütün ülkede yasaklandı.

Çin: Naylon poşetleri ücretli yaparak her yıl 37 milyon fıçı petrol tasarrufu gerçekleştiriyor.

Uganda: İnce naylon poşetler yasaklanırken, kalın poşetler ise vergi ödenerek kullanılabiliyor.